Het kniegewricht is het grootste gewricht van het menselijk lichaam. Behalve buigen en strekken zijn er ook draaibewegingen (torsies) en glijbewegingen (translaties) mogelijk. De knie bestaat uit 3 delen: bovenbeen (femur), onderbeen (tibia) en knieschijf (patella)(Figuur 1). De knie wordt verstevigd door gewrichtsbanden. Aan de binnen- en de buitenkant heb je respectievelijk de mediale en de laterale band. Daarnaast liggen in het centrum van de knie , oftewel de intercondylaire notch, de gekruiste ligamenten. De 2 kruisbanden lopen van de tibia naar de femur. Ze bevinden zich in de intercondylaire ruimte (de notch) tussen de 2 condylen van de femur (Figuur 2). De voorste kruisband loopt van vooraan op de tibia (anterieur) naar achteraan en buiten (posterolateraal) naar de femur. De ACL (anterior cruciate ligament) is dus verantwoordelijk voor rotatoire en voor-achterwaartse stabiliteit (Figuur 3 knie en notch met kruisbanden). 

Lees verder onder de foto's

De voorste kruisband scheur is één van de meest voorkomende sportletsels (voetbal, ski, basket). Meestal ontstaat deze pathologie na een niet-contact trauma (neerkomen na een sprong, voet in gras blijven steken, skies gaan over elkaar zonder los te schieten). Vaak hoort men iets knappen of voelt men iets clicken of krijgt men het gevoel dat er iets uit mekaar schiet. Bijna altijd is er een onmiddellijk instabiliteitsgevoel en een uitgesproken zwelling binnen de 24u. Soms kan het inscheuren van de ACL ook zeer silentieus verlopen zonder al deze opgesomde symptomen en wordt de diagnose pas weken tot maanden later gesteld wanneer de sporter echt door de knie gaat.

Bij het klinisch onderzoek merken we bijna altijd vocht op in de knie. De patiënt is zeer oncomfortabel met pijn en kan vaak de knie niet strekken (doordat de gescheurde vezels van de voorste kruisband dan in de weg zitten. Specifieke testen zoals de “luie Lachman test“ (Figuur 4) en de “pivot test“ kunnen de vermoedelijke diagnose klinisch bevestigen. Het bewijs wordt in 99% van de gevallen geleverd door de magnetische scanner. Bijkomende letsels kunnen dan ook worden opgespoord (40%: meniscus scheur, kraakbeenletsels, botkneuzingen, scheuren van de binnenste of buitenste band)(Figuur 5).

Conservatief: als de iets oudere, minder sportieve patiënt, geen doorzakkingsgevoel heeft, kan een conservatieve behandeling zeker verantwoord zijn. Hierbij staat de kinesist en de functionele revalidatie centraal.

Als we te maken hebben met een sporter die rotaties in zijn sport nodig heeft (pivots, crochets, schijnbewegingen) is een anatomisch herstel onontbeerlijk. Zeker ook om toekomstige geassocieerde letsels, bij verder doorzakken, te vermijden. Tijdens de operatie wordt meestal een pees gebruikt van de patiënt zelf (hamstring pees, knieschijf pees of quadriceps pees). In uitzonderlijke gevallen of in revisies (bij scheuren van de greffe) kan een pees van de donorbank eventueel aangewezen zijn. Bij de stabiliserende operatie wordt de greffe via boortunneltjes en volgens anatomisch richtlijnen ingebracht doorheen de resten van de gescheurde kruisband (we bewaren zoveel mogelijk van de eigen kruisband om sterkere ingroei te verkrijgen)(Figuur 6).

De totale ingroei van de pezen in het bot en de remodelering (omvorming) van de pees naar ligament, vergt minstens 6 maanden. De rest van de knie wordt bij de kijkoperatie (arthroscopie) uiteraard ook nagekeken. Zo worden kraakbeenletsels en meniscuscheuren ook behandeld. Vaak kunnen we de meniscus zelfs hechten, wat de eerste 6 weken van de rehab toch wat vertraagt. Indien de rotatoire instabiliteit van de knie klinisch uitgesproken is, of bij een scheur van het anterolaterale ligament, wordt bijna altijd voor een extra-articulaire versteviging geopteerd (de zogenaamde MONOLOOP procedure). Hierbij wordt aan de buitenkant van de knie, via een open incisie, een stukje pees van de ilio-tibiale band onder de laterale band gebracht en gefixeerd. De techniek wordt mooi gepresenteerd door mijn knie-associees hieronder.